Diyarbakır surları
burçların büyüklüğü ve yüksekliği itibariyle birinci, uzunluğu
bakımından Çin Seddinden sonra dünyada ikinci olarak bilinmektedir. Surlarda dört ana kapı
( Dağkapı, Urfakapı, Mardinkapı ve Yenikapı) ve surların üzerinde 82 burç vardır.
Duvarların yüksekliği 12 m. , genişliği 12 m. , uzunluğu ise 5 km. dir. Bugün dahi
özelliğini kaybetmeyen önemli burçlar şunlardır: Keçi burcu, Yedi kardeş burcu,
Evli beden (Ben-u sen) burcudur.
Her tarafı çesitli devir ve
medeniyetleri yansıtan kitabeler, asma ve kabartma motiflerle doludur
Çesitli yazıtlar,meyve ve tahıl motifleri, silah şekilleri, güneş ve
yıldız sembolleri, gamalı
haç, kaplan, boğa, çift başlı kartal, akrep ve at kabartmaları
bulunmaktadır.
İlk yapılış tarihi bilinmemekte, ancak M.S. 349
yılında Roma imparatoru Konstantinos tarafından genişletilerek bazı kısımları
onarılmıştır. Bugünkü şeklini
Büyük imparator Justinianus tarafından yaptırılan onarımla almıştır.
Yontma
bazalt taştan yapılmıs olan Diyarbakır kalesi iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır.
İlk
surların M.Ö 3000 yıllarında şehrin hakimi olan Huriler tarafından yapıldığı
sanılmaktadır.
